Okres przedświąteczny to czas radości, zakupów i oczekiwania na magiczne chwile z bliskimi. Niestety, to także szczyt aktywności cyberprzestępców, którzy wykorzystują nasze emocje, pośpiech i zwiększoną aktywność w sieci. Dowiedz się, jak skutecznie zabezpieczyć swoje dane i płatności online, by uniknąć przykrych niespodzianek.
Przykład nr 1. Wyobraź sobie, że otrzymujesz wiadomość o problemie z dostawą przesyłki z linkiem do rzekomego śledzenia paczki. Kliknięcie prowadzi do fałszywej strony, gdzie możesz stracić swoje dane logowania lub pieniądze. W ten właśnie sposób możesz zostać ofiarą phishingu. Phishing polega właśnie na tym, że cyberprzestępcy wysyłają fałszywe e-maile lub SMS-y, które wyglądają jak wiadomości od kurierów, sklepów czy banków i podszywają się pod różne firmy i instytucje w celu wyłudzenia Twoich danych.
Przykład nr 2: fałszywe sklepy internetowe. Oszuści tworzą strony wyglądające jak renomowane sklepy, oferując niesamowite promocje. Znajdujesz więc wymarzoną zabawkę dla dziecka w bardzo niskiej cenie. Po zakupie okazuje się, że sklep nie istnieje, a Twoje dane karty płatniczej zostały skradzione.
Przykład nr 3: złośliwe oprogramowanie (malware). Może się zdarzyć, że otrzymasz e-mail z „fakturą” za zakup, którego nie dokonałeś. Po pobraniu załącznika złośliwe oprogramowanie może przechwycić Twoje dane. To właśnie przykład ataku z wykorzystaniem złośliwego kodu (malware), polegającego na wysyłaniu przez cyberprzestępców podejrzanych plików w celu przejęcia danych lub wywołania niepożądanych działań na Twoim urządzeniu. Po otwarciu tego pliku wykonują niepożądane operacje na Twoim urządzeniu, a instalacja jest tylko jednym z etapów działania takiego złośliwego oprogramowania, który może rozpocząć się po otwarciu załącznika.
Zakupy online zaczynają się od wyboru sklepu. Jak upewnić się, że nasz sprzedawca jest wiarygodny?
Sprawdź dane kontaktowe – sklep powinien jasno podawać adres, telefon oraz dane rejestrowe (np. NIP, KRS). Jeśli ich brakuje, warto poszukać innej oferty.
Certyfikat SSL – adres strony powinien zaczynać się od „https://”, co oznacza, że połączenie jest szyfrowane. W przypadku braku tego zabezpieczenia dane, które wpisujesz, mogą być łatwo przechwycone.
Literówki w adresie – Zwracaj uwagę na literówki lub podejrzane elementy w adresie URL. Mogą być znakiem, że ktoś podszywa się pod znaną markę.
Nieznajome domeny – Uważaj na domeny, które wyglądają nietypowo lub mają dziwne rozszerzenia, takie jak .xyz, .dev itp. Popularne sklepy zazwyczaj korzystają z powszechnych i zaufanych rozszerzeń, takich jak .com, .pl czy .eu.
Opinie innych użytkowników – warto sprawdzić recenzje sklepu na portalach takich jak Opineo czy Ceneo. Negatywne opinie o braku dostawy lub trudności w kontakcie z obsługą klienta to poważny sygnał ostrzegawczy.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości co do wiarygodności strony, warto ją zamknąć i poszukać innego sklepu lub dostawcy, aby nie paść ofiarą ataku.
Wobec rosnącej liczby ataków i wzmożonej kreatywności cyberprzestępców, czy w ogóle można skutecznie uchronić się przed zagrożeniami? Wzrost świadomości i zachowanie ostrożności z pewnością mogą znacząco ograniczyć zagrożenia. Przestępcy bazują bowiem właśnie na naszej naiwności i nieuwadze. Oto 5 punktów, które powinny zdecydowanie zwiększyć nasze bezpieczeństwo w sieci podczas zakupów:
1. Sprawdź wiarygodność sklepu
2. Unikaj publicznych sieci Wi-Fi
3. Ustaw uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA)
4. Płać kartą wirtualną lub portfelem cyfrowym
5. Zwróć uwagę na komunikaty banku
Nawet przy zachowaniu najwyższej ostrożności może się zdarzyć, że padniesz ofiarą oszustwa. Oto, co należy zrobić:
Natychmiast skontaktuj się z bankiem i poproś o zablokowanie karty.
Jeśli transakcja była nieautoryzowana, złóż reklamację i poproś o rozpoczęcie procedury chargeback.
CERT Polska to organizacja, która monitoruje bezpieczeństwo w polskim internecie. Możesz zgłaszać incydenty, takie jak phishing czy fałszywe strony, za pośrednictwem ich strony internetowej (cert.pl).
Jeśli straciłeś pieniądze w wyniku oszustwa, koniecznie zgłoś to odpowiednim służbom.
Okres świąteczny to czas intensywnych zakupów online, ale również wzmożonej aktywności cyberprzestępców. Aby uniknąć zagrożeń, korzystaj wyłącznie z wiarygodnych sklepów internetowych, stosuj bezpieczne metody płatności i zwracaj uwagę na podejrzane wiadomości. Zachowanie ostrożności i przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa w sieci pozwoli Ci uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji i skupić się na tym, co najważniejsze w tym czasie.
Życzymy spokojnych i bezpiecznych Świąt!
Zespół HPCS
